„Badania BHP” a szkolenie BHP – co naprawdę musisz zrobić przed pracą?

Szef powiedział „trzeba zrobić badania BHP”, więc wpisujesz to w Google.
W przepisach jednak nie ma czegoś takiego jak „badania BHP”.

W prawie pracy są dwa osobne obowiązki:

  1. badania lekarskie pracownika (medycyna pracy),

  2. szkolenie w dziedzinie BHP.

Potocznie wszystko to bywa wrzucone do jednego worka i nazwane „badaniami BHP”. Efekt jest taki, że wiele osób, szukając szkoleń BHP, pisze właśnie „badania BHP”.

Poniżej znajdziesz spokojne rozróżnienie obu obowiązków – wyłącznie na podstawie obowiązujących przepisów.

Co naprawdę wynika z Kodeksu pracy

W polskim prawie pracy kluczowe są dwa artykuły:
art. 229 Kodeksu pracy – dotyczy profilaktycznych badań lekarskich pracowników,
art. 237³ Kodeksu pracy – dotyczy szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Do tego dochodzą dwa ważne rozporządzenia:
rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. – o przeprowadzaniu badań lekarskich pracowników i profilaktycznej opiece zdrowotnej,
rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. – o szkoleniu w dziedzinie BHP.
– W żadnym z tych aktów nie występuje termin „badania BHP”.
To po prostu skrót używany w mowie potocznej i w ofertach firm.

Szkolenie dla nowych pracowników

Badania lekarskie – medycyna pracy, nie szkolenie

Co to są badania profilaktyczne

Art. 229 Kodeksu pracy mówi o profilaktycznych badaniach lekarskich pracowników. Dzielą się one na:
badania wstępne – przed dopuszczeniem do pracy,
badania okresowe – w trakcie zatrudnienia,
badania kontrolne – po niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni (z powodu choroby lub wypadku).

Lekarz medycyny pracy ocenia, czy możesz bezpiecznie pracować na konkretnym stanowisku i wystawia orzeczenie lekarskie.

Kto kieruje, kto płaci, kiedy się je robi

Z przepisów wynika m.in., że:
badania wykonuje się na podstawie skierowania od pracodawcy,
– badania są obowiązkowe – bez aktualnego orzeczenia lekarskiego pracodawca nie może dopuścić Cię do pracy,
– badania wykonuje jednostka medycyny pracy (przychodnia / lekarz medycyny pracy),
– zgodnie z zapisami kodeksu pracy badania okresowe i kontrolne przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy, a pracownik zachowuje za ten czas wynagrodzenie.

To jest obszar medycyny pracy – tego nie wykonuje firma szkoleniowa od BHP.

Jeżeli więc ktoś faktycznie chce „zrobić badania”, chodzi najczęściej o uzyskanie lub przedłużenie orzeczenia lekarskiego w przychodni, z którą współpracuje jego pracodawca.

Szkolenie BHP – bardzo często właśnie tego szukasz

Co mówi Kodeks pracy

Art. 237³ Kodeksu pracy wprost łączy dopuszczenie do pracy z posiadaniem wiedzy z zakresu BHP. Zgodnie z tym przepisem:
nie wolno dopuścić pracownika do pracy, jeżeli nie posiada on dostatecznej znajomości przepisów i zasad BHP,
– pracodawca jest zobowiązany zapewnić szkolenie w dziedzinie BHP,
– szkolenia BHP odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy (to wprost podkreśla także Państwowa Inspekcja Pracy).

Jakie szkolenia BHP występują w przepisach

Rozporządzenie z 27 lipca 2004 r. opisuje szczegółowo szkolenie wstępne i szkolenia okresowe.

W skrócie:
Szkolenie wstępne BHP (przed dopuszczeniem do pracy) obejmuje:
– instruktaż ogólny,
– instruktaż stanowiskowy;
Szkolenie okresowe BHP służy odświeżeniu i utrwaleniu wiedzy. Rozporządzenie określa, którzy pracownicy i jak często muszą je odbywać (w zależności od rodzaju stanowiska, np. stanowiska robotnicze, kierownicze, administracyjno-biurowe).

Takie szkolenia mogą organizować:
– sam pracodawca (jeżeli spełnia wymagania rozporządzenia),
– zewnętrzna jednostka prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie BHP.

Jeśli więc masz wrażenie, że „musisz gdzieś pójść, posiedzieć na szkoleniu, podpisać listę obecności”, to prawie na pewno chodzi o szkolenie BHP, a nie o badania u lekarza.

Skąd się wzięło nieszczęsne hasło „badania BHP”?

W języku potocznym pracowników i pracodawców wszystko, co dotyczy:
– lekarza,
– szkolenia,
– podpisywania papierów „do pracy”,
– często jest nazywane jednym słowem: „BHP”.

Dlatego mówi się:
– „czy masz BHP?”,
– „musisz zrobić BHP”,
– „nie mam ważnych badań BHP”.

Do tego firmy i portale też czasem używają tego sformułowania w ofertach lub artykułach – mówią o „badaniach BHP”, choć w treści opisują w rzeczywistości badania profilaktyczne z art. 229 Kodeksu pracy albo mieszają je z kursami i szkoleniami BHP.

Efekt:

„Badania BHP” = dla wielu osób wszystko, co trzeba „załatwić z BHP”, aby móc legalnie pracować.

Z prawnego punktu widzenia to jednak skrót myślowy, a nie prawidłowa nazwa czegokolwiek.

Co to oznacza dla Ciebie – konkretnie

Zaczynasz nową pracę

Jeżeli dopiero:
– zaczynasz pracę,
– zmieniasz pracodawcę,
– wracasz po dłuższej chorobie,
to co do zasady potrzebujesz dwóch rzeczy (wynika to z przytoczonych przepisów):

  1. Aktualne badanie lekarskie (profilaktyczne) – na podstawie skierowania od pracodawcy, wykonane w jednostce medycyny pracy.

  2. Szkolenie BHP – wstępne, a później okresowe, zapewnione przez pracodawcę, w czasie pracy i na jego koszt.

Jeżeli więc szukasz w internecie „badania BHP”, bardzo możliwe, że tak naprawdę:
– chcesz zapisać siebie lub pracowników na szkolenie BHP,
– albo potrzebujesz informacji, jak pracodawca ma zorganizować badania lekarskie i szkolenia.

Przedłużasz „badania BHP”

Jeśli „kończy Ci się BHP”, zwykle chodzi o:
koniec ważności orzeczenia lekarskiego → potrzebne są badania okresowe u lekarza medycyny pracy;
koniec ważności szkolenia okresowego BHP → potrzebne jest szkolenie okresowe, zgodnie z rozporządzeniem o szkoleniach BHP.

W obu przypadkach to pracodawca ma obowiązek:
– skierować Cię na badania,
– zapewnić Ci odpowiednie szkolenie.

Najważniejsze w jednym miejscu

  1. W przepisach nie istnieje pojęcie „badania BHP”.
    Są:
    Profilaktyczne badania lekarskie z art. 229 Kodeksu pracy,
    Szkolenia w dziedzinie BHP z art. 237³ Kodeksu pracy.

  2. Obie rzeczy są obowiązkowe – bez aktualnego orzeczenia lekarskiego i bez wymaganego szkolenia BHP pracodawca nie może dopuścić Cię do pracy.

  3. Gdy mówisz „chcę zrobić badania BHP”, w praktyce najczęściej chodzi o:
    – szkolenie BHP (wstępne lub okresowe),
    albo dodatkowo o
    badania lekarskie w medycynie pracy.

  4. Organizacją badań i szkoleń zajmuje się co do zasady pracodawca. To on kieruje na badania, wybiera jednostkę medycyny pracy i zapewnia szkolenia BHP w czasie pracy i na własny koszt.

Jeśli trafiłeś tutaj, wpisując w Google hasło „badania BHP”, a tak naprawdę chcesz spełnić obowiązek wobec pracowników, w większości przypadków chodzi właśnie o szkolenia BHP.
Pomożemy dobrać odpowiedni rodzaj szkolenia (wstępne, okresowe) do stanowisk i specyfiki Twojej firmy oraz zorganizować je w wygodnej formie.

Umów szkolenie BHP dla swojej firmy lub skontaktuj się z nami, jeśli masz pytania.

Logo agenda bhp

Tworzymy kulturę bezpieczeństwa

Rozumiemy, jak ważne jest kompleksowe podejście do bezpieczeństwa pracownika. Wierzymy, że skuteczne rozwiązania BHP mogą być proste — oparte na wiedzy, doświadczeniu i partnerskiej współpracy.